การผสมปุ๋ยใช้เอง

[อ.บอล]

คือ การนำแม่ปุ๋ยสูตร 18-46-0,สูตร 46-0-0 และสูตร 0-0-60 มาผสมให้เข้ากันตาม ตารางผสมปุ๋ยที่กรมวิชาการเกษตรจัดทำขึ้นแล ะสามารถผสมได้ทุกสูตรที่มีขายใน ท้องตลาด

ประโยชน์ที่ได้จากการผสมปุ๋ยเคมีใช้เอง
รัฐสามารถลดการนำเข้าจากทั้งหมดปีละ 3.6 ล้านตัน/ปี (เป็นสูตรสำเร็จ 1.8 ล้านตัน) จึงทำให้ลดเงินตราต่างประเทศ จากการนำเข้าปุ๋ยสำเร็จที่มีสารตัวเติม 4,320 ล้านบาท/ปีและลดค่าใช้จ่ายซื้อสารตัวเติมในประเทศ 3,240 ล้านบาท ซึ่งการลดค่านำเข้า ค่าเก็บโกดัง ค่าขนส่งทั่วประเทศ ค่าดอกเบี้ย ค่าบรรจุ ฯลฯ ที่เกษตรกรจ่าย ปีละ 1,620 ล้านบาท

สารตัวเติม ได้แก่ ดินทราย ดินขาว ยิบซั่ม ฯลฯ ที่รวมอยู่ในปุ๋ยสูตรสำเร็จแต่ขายราคาเดียวกัน ถ้าเกษตรกรผสมปุ๋ยเคมีใช้เองเพียง 20% ของจำนวนปุ๋ยที่ใช้ทั้งประเทศ จะลดค่าใช้จ่ายสารตัวเติมถึงปีละ 1,840 ล้านบาท และปุ๋ยผสมใช้เองถูกกว่าปุ๋ยสำเร็จถึงตันละ 1,000-1,500 บาท
การผสมปุ๋ย เคมีสูตรต่างๆ ใช้เองคือการนำแม่ปุ๋ยสูตร 18-46-0, ปุ๋ยสูตร 46-0-0 และปุ๋ยสูตร 0-0-60 มาผสมให้เข้ากันตามตารางผสมปุ๋ยที่กรมวิชาการเกษตรจัดทำขึ้นและสามารถผสมได้ ทุกสูตรที่มีขายในท้องตลาด
อุปกรณ์การผลิต
- เครื่องชั่งขนาด 25-50 กก., พลั่วหรือจอบ, ถังและขันพลาสติค, แม่ปุ๋ย
- ตารางผสมฯ



ขั้นตอนการผสมปุ๋ย
เลือก สูตรและอัตราการใช้กับพืชจากคำแนะนำ คำนวณหาปริมาณ และชั่ง แม่ปุ๋ยแต่ละชนิดจากตาราง นำแม่ปุ๋ยที่ชั่งได้เทลงบนพื้นเรียบและแห้ง ใช้จอบ, พลั่ว ผสมคลุกเคล้าปุ๋ยในกองให้เข้ากัน นำบรรจุกระสอบเพื่อขนย้ายไปไร่นา การหว่านหรือใส่ต้องใส่ปริมาณน้อยกว่าเดิมเพราะไม่มีสารตัวเติม
ตัวอย่างการคำนวณปุ๋ยผสม
ถ้าหากต้องการปุ่ยผสมสูตร 20-8-20 โดยใช้แม่ปุ๋ย 3 ตัว ดังกล่าว
วิธีการคำนวณ
คำนวณหา % ฟอสฟอรัส ก่อน
8 % ฟอสฟอรัส ใช้แม่ปุ๋ยไดแอมฯ = 8 x 100 = 17.4 กก.
46
แม่ปุ๋ยไดแอมฯ 17.4 กก. มีไนโตรเจนติดมาด้วย = 18 x 17.4 = 3.1 กก.
100
ดัง นั้น นำไนโตรเจน 3.1 กก. ไปหักออกจากไนโตรเจน 20 % จากสูตรที่ต้องการผสม ไนโตรเจนยังขาดอีก 16.9 กก. (20-3.1=16.9 กก.) เอาไปคำนวณหาจากแม่ปุ๋ยยูเรีย
ต้องการไนโตรเจน 16.9 กก. ใช้ยูเรีย 16.9 x 100 = 36.7 กก.
46
และต้องการโพแทสเซี่ยม 20 % ใช้โพแทสเซี่ยมคลอไรด์ 20 x 100 = 33.3 กก.
60
ดัง นั้น เพื่อให้ได้ปุ๋ยผสมที่มีธาตุอาหารไนโตรเจน 20 กก. ฟอสฟอรัส 8 กก. และโพแทสเซี่ยม 20 กก. หรือสูตร 20-8-20 จะต้องใช้แม่ปุ๋ย
- ปุ๋ยไดแอมโมเนียมฟอสเฟต 17.4 กก.
- ปุ๋ยยูเรีย 36.7 กก.
- ปุ๋ยโพแทสเซี่ยมคลอไรด์ = 33.3 กก.
รวมน้ำหนักปุ๋ยผสม 87.4 กก.
เนื่อง จากน้ำหนักปุ๋ยที่ผสมได้ไม่ครบ 100 กก. แสดงว่าปุ๋ยผสมที่ได้ มีสูตรสูงกว่าที่กำหนดไว้ ดังนั้น เมื่อนำปุ๋ยผสมนี้ไปใช้ก็ต้องลดอัตราปุ๋ยที่ควรจะใช้โดยวิธีคำนวณ เช่น ถ้าใช้ปุ๋ยสูตร 20-8-20 ต้นยางอายุ 15 เดือน ที่ปลูกในเขตปลูกยางเดิมเป็นดินร่วน ใช้อัตรา 150 กรัม/ต้น แต่เมื่อใช้ปุ๋ยผสมเองจะต้องใส่เพียง 130 กรัม/ต้น เท่านั้น
การคำนวณ น้ำหนักปุ๋ย 100 กก. ใช้อัตรา = 150 กรัม
น้ำหนักปุ่ย 87.4 กก. ใช้อัตรา = 150 x 87.4 = 131.10 กรัม/ต้น
100
หรือประมาณ 130 กรัม/ต้นข้อดี
• ตัดปัญหาเรื่องปุ๋ยปลอม/ปุ๋ยไม่ได้มาตรฐาน
• ใช้ปุ๋ยราคายุติธรรม มีทางเลือกเพิ่มขึ้น
• สูญเสียน้อยกว่า เพราะลงทุนถูกกว่า
• ถ้าชำนาญสามารถปรับสูตรได้
• มีอำนาจในการต่อรองราคา
• มีปุ๋ยใช้ทันเวลา
ข้อจำกัดหรือข้อด้อย
• เสียเวลาผสม (10 กระสอบ ใช้เวลาประมาณ 30 นาที)
• ผสมแล้วควรใช้ให้หมดใน 30 วัน
• แม่ปุ๋ยมีขายไม่ครบทั้ง 3 ชนิด
• แหล่งขายแม่ปุ๋ยมีน้อย
• ต้องอ่านเข้าใจจึงทำได้
• ต้องมีตารางผสมปุ๋ย